St.-Antonius van Paduakapel, Stationsweg, Venray

Beschrijving

Reden van de stichting: Het kapelletje is tussen 1650 en 1715 gesticht door de franciscanen, die een speciale verering hebben voor Antonius en deze verering ook bevorderden in de omgeving.

Antoniusbeeld: Het naamfeest van Antonius van Padua is 13 juni.

Antonius is afgebeeld als franciscaner monnik met als attribuut het Christuskind op zijn arm. Daarmee is hij te herkennen als de enige heilige, die naast Sint Jozef het Kind bij zich heeft. Op het originele beeld bestaat het koord met de knopen uit echt touw. Hier zit het Kind schrijlings op een opengeslagen evangelieboek, dat Antonius in de rechterhand heeft. Met de linkerarm steunt Het op de schouder van de monnik, de andere reikt uitnodigend naar ons. Antonius heeft de linkervoet wat naar voren staan, zodat de rechterknie door de pij bolt. De rechtervoet rust op de tenen. Die stand geeft het geheel een grote charme, maar zal het echte dragen van een kind juist bemoeilijkt hebben! Het beeld is sterk barok van karakter en valt mede daardoor te dateren in de stichtingstijd van het Patersklooster in Venray (1650).

(Kunst) Historische gegevens: Vroeger stond er in de kapel een houten beeldje voorstellende St.-Antonius van Padua als franciscaan met het Christuskind op zijn arm op een opengeslagen boek. Op de voet van dit beeld staat A.T. 1796. Op de sokkel ANTONIS. Koster Vermeulen voegde er –1920– aan toe toen hij het beeld overschilderde. Tegenwoordig staat in de kapel een kopie in hout van de hand van Piet Clephas.

Originele beeld gemaakt door een onbekende houtsnijder uit de stichtingstijd. Huidige plaats: Museum ‘t Freulekeshuus Venray

Kopiebeeld gemaakt in het atelier van de stichting van kunststof

Kapel van baksteen, offerblik en hekwerk aanwezig.In top een smeedijzeren kruis

Aanvullende gegevens: Antonius van Padua wordt vaak aangebeden door mensen die iets kwijt zijn

“ Heilige Antonius goede vrind,

maak dat ik mijn ……terugvind”.

Uit het Oostrumse kerkarchief 1719: Het kerkbestuur lichtte twee keer per jaar het offerblok. Oostrum zorgde ook voor de herbouw in 1722, later werd de Grote Kerk eigenares, die rond 1915 jaarlijks 500 gulden uit de offerblok haalde voor de armen. De kapel staat op de grens van de heerlijkheden Oostrum en Venray. In de tijd van de burenhulp werden de doden door de buurt begraven in Venray. Op de kar lagen strobosjes, die de kist moesten beschermen tegen het schudden. Van deze kapel wordt vermeld, dat er bij het voorbijgaan van de stoet volgens gebruik strobosjes werden neergegooid, die daar bleven liggen tot ze vergaan waren. Dat leverde spokerijen op. De zekerheid bestaat dat in de tijd dat de omgeving van de kapel is opgehoogd, rond 1950, ook de vloer in de kapel is opgehoogd en de deuropening en de nis 35 cm. verhoogd zijn. Er lag een dubbele vloer in. In 2002 is de kapel aan de rechter voorzijde bij glad weer beschadigd door een auto. In 1995 bestonden de eerste plannen om de kapel te verzetten naar een vlakbij gelegen hogere plek. Die was veiliger in verband met het toegenomen verkeer. Dat is tenslotte gebeurd in mei 2005, gevolgd door een algehele restauratie van muren, dak en binnenwerk.

Verharding / groenvoorziening buiten de kapel: De kapel ligt zeer dicht langs de verkeersweg met rondom de kapel wat verwilderd gras. In 2006 verplaatst naar huidige plek.

Publicaties

1. ‘Inzegening St. Antoniuskapel’, in Peel en Maas, 29 juli 1950, op keerzijde A3.
2. H.P.H. Camps, Venrayse monumenten (Venray 1975) 37.
3. Dick van den Munckhof , ‘Ruim 250 jaren ’n kapel ter ere van Sint Antonius’, aflevering uit de serie in Peel en Maas, 5 december 1980.
4. ‘Tafelronde Venray adopteert kapel St. Antonius Stationsweg’, in Peel en Maas, 4 maart 1993.
5. ‘Antoniuskapel wordt mogelijk verplaatst’, in Peel en Maas, 6 april 1995.
6. ‘Bezwaren tegen Venray’s bouwplan in Antoniusveld’, in Dagblad voor Noord–Limburg, 4 mei 1995.
7. ‘Fietspad langs Westsingel en Stationsweg’, in Dagblad voor Noord-Limburg, — 1993.
8. ‘Herstel van onze kapellen’, in Peel en Maas, 4 maart 1950 en 11 maart 1950.
9. Bekendmaking Monumenten, in de Gemeentelijke Mededelingen, in Peel en Maas, 15 mei 2003.
10. Agenda commissie Stedelijke Ontwikkeling, in Peel en Maas, 4 september 2003.
11. ‘Buurt wil oude kapel behouden’, in Dagblad de Limburger, 9 september 2003.
12. ‘Kapel Venray wordt ondanks bezwaren buurt verplaatst’, in Dagblad de Limburger, 16 september 2003.
13. ‘Kapelletje verdeelt coalitie’, in Peel en Maas, 18 september 2003.
14. ‘Antoniuskapel wordt verplaatst’, in Peel en Maas, 28 augustus 2003.
15. ‘Verplaatsing Antoniuskapel gaat door’, in Peel en Maas, 9 oktober 2003.
16. Bekendmaking bouwplannen en gebruiksverzoeken, in Peel en Maas, 13 november 2003.(?)
17. Bekendmaking monumenten, inzake het verlenen van de vergunning, in Peel en Maas, 18 december 2003.
18. ‘Herstellingen’, in Peel en Maas, 11 maart 1950.
19. ‘Buren blijven tegen verplaatsing kapel’, in Dagblad de Limburger, 13 januari 2004.
20. ‘Eigenzinnige Hay Jeuken blijft strijden voor kapelletje’, in Dagblad de Limburger, 15 januari 2004.
21. H.H.J.Maas, zonder titel, in Kerkklokje voor het dekenaat Venray, januari1938, aflevering 51, vermeldt spokerij en strobosjes.
22. ‘Rectificatie’ ivm opbrengst offerblok, in Peel en Maas, 15 juli 1967.(?)
23. M.J. Janssen, ‘Kapel van de H. Anthonius van Padua’ in Historie der aloude heerlijkheid Spraeland-Oostrum (Venray), in Publications de la Societé Historique et Archéologique dans le Duché de Limbourg (1896-1897).
24. ‘Verplaatsing kapel Venray mag doorgaan’, in Dagblad de Limburger, 2 juni 2004.
25. ‘Verplaatsing Antoniuskapel kan doorgaan’, in Dagblad de Limburger, 16 november 2004.
26. Bekendmaking bouwvergunning verleend, in Peel en Maas, 16 november 2004.
27. ‘Kapel de lucht in’, in Peel en Maas, 2 juni 2005.
28. Sjef Verlinden, ‘Het Venrayse jodenproces uit 1715’, in Peel en Maas, 7 januari 1983.
29. ‘Koester uw monument’, aflevering uit een serie in Peel en Maas, 1 september 2005.
30. ‘Beeld heilige Sint-Antonius teruggeplaatst, in Peel en Maas, 15 december 2005.
31. ‘Inzegening beeld St.Antoniuskapel’, in Peel en Maas, 28 augustus 2006.
32. ‘Beeld heilige Sint-Antonius teruggeplaatst’, in Peel en Maas, 15 december 2005.
33. ‘Bedevaart naar Lull’, in Peel en Maas, 13 januari 2008.

Literatuur

1. Koos Swinkels (red.), Monumentjes van devotie (Venray 1986) 73-76..
2. J.H.A. Mialaret, Monumenten van geschiedenis en kunst in Noord-Limburg (Den Haag 1937) 202.
3. Th. W. J. Driessen en M.P.J. van den Brand, Venray, een nieuwe naam voor een oud dorp en een oude cultuur (Venray 1976) 25.
4. Mart. Jos. Janssen, kapelaan te Well, ‘Geschiedenis van de O.L.Vr. kapel te Oostrum (onder de parochie Venray) met het daarin berustende miraculeus beeld’, in Publications de la Société Archeologique et Historique de Limbourg 1898, 3-203, 60.
5. Koos Swinkels en Tjerk Loeff, Kruisen en kapellen in Venray. Kunst langs de straat (Venray 2006) 23, 29, 30, 61-65.