HH.-Anna-, Maria- en Antoniusabtkapel

Periode

1588
16e eeuw

Toegewijd aan

H Anna, H. Maria Antoniusabt

Monumentnummer

[ 024 ]

Adres

Scheiweg
Leunen

 

Type

Kapel

Beschrijving

Reden van de stichting: De reden van de stichting is onbekend

Beelden

H. Anna. Het naamfeest van Sint-Anna is 26 juli.

Hoewel de Katholieke Kerk haar niet officieel erkent als de moeder van Maria, is de verering zeer algemeen. In dit geval is Anna afgebeeld met de witte weduwesluier, een blauw gewaad en een rode mantel. Het overheersende rood is de kleur van de liefde. Zij draagt in de rechterhand de bijbel, een verwijzing naar het woord Gods. Het beeld is uitgevoerd naar een afbeelding in een boek van een heilige vrouw, in gotische trant.

Kopiebeeld gemaakt in 1982, van roodbakkende klei en in passende olieverfkleuren gepolychromeerd. Het beeld van Moeder Anna is gemaakt door Martin Direks,

H.Maria: Feestdagen H.M-Maria: 8 december Onbevlekte Ontvangenis, 2 februari Maria Lichtmis, 25 maart Maria Boodschap, 15 augustus OLV Hemelvaart en 8 september Maria Geboorte.

Het origineel is 61 cm. hoog, eikenhout, met originele beschildering, komt uit Groningen en berust in het Aartsbisschoppelijke Museum in Utrecht. De lichte s-lijn, de vorm van het gelaat en die van de ogen, herinneren nog aan de vroege gotiek. De plastische vorm en de hoekigheid van de plooien wijzen echter op een ontstaan in de 15e eeuw. Het beeld is vermoedelijk in de streek tussen Utrecht en Gelderland, of misschien nog wat oostelijke gemaakt. In dit geval is het beeld gemaakt naar een afbeelding.

Kopiebeeld gemaakt in 1982, van roodbakkende klei en in passende olieverfkleuren gepolychromeerd.Het beeld van Maria met kind is gemaakt door Piet Theuws

Antonius-Abt: Het naamfeest van Sint-Antoniusabt is 17 januari.

Antonius-Abt is uitgebeeld met zijn kenmerkende attributen. Hij draagt een pij met een overmantel, in overigens te lichte kleuren. Hij heeft een baard en draagt een muts. In de ene hand heeft hij de abtstaf, waarmee hij een draakje, als symbool van het kwaad, in de bek steekt. In de ander hand heeft hij het regelboek, dat hij schreef voor de kloosterregels. Aan zijn voeten staat het varken, als verwijzing naar de opbrengsten van het vrij rondlopende varken, die voor de hospitalen van de orde van de Antonieten bestemd waren. Het beeld is in gotische stijl gemaakt

Kopiebeeld gemaakt in 1982, van roodbakkende klei in passende kleuren gepolychromeerd.Het beeld van de Heilige Antonius-Abt is gemaakt door Jan de Wit

(Kunst) Historische gegevens: 1588, Archief Armengilde Venray: Item gerekent myt Derick Scheijen op den ersten Soendag in september, dat Derick dye Gylde sculdig blieft XII gulden Brabants. Noch is Derick schuldig 3 sester roggen (=1 vat), des is dye gylde sculdich XIII reynders (munteenheid) van een plecske lant, gelegen aent heyligen huuske int gylde lant.

Oorspronkelijk stonden er drie gipsen beeldjes in de kapel van Sint-Anna, de Heilige Maagd Maria en het kindje Jezus, en een van de Heilige Antonius-Abt. In 1982 werden de al lang verdwenen oude beelden vervangen. Leerlingen van de Vrije Academie maakten nieuwe beelden van roodbakkende klei.

Kapel van veldbrandstenen met offerblok en zwart traliewerk. Op de kapel een smeedijzeren kruis

Wit tekstbord met zwarte rand

GIJ CHRISTENEN

Bidt en offert hier

Ter ere van maria

anna en antonius

opdat door de voor-

spraak dezer heiligen

alle kinderen

het heilig doopsel

mogen ontvangen

Aanvullende gegevens: Op 16-05-2000 is bij de kapel gegraven om de fundering te onderzoeken. Uitgaande van de vloer in de kapel liggen er nog 7 lagen zachte rode steen beneden de vloer, dit is ± 55 cm. De conclusie is, dat de kapel van oorsprong een rijzig karakter gehad moet hebben, maar door de ligging vlakbij de weg, die steeds verhoogd is, min of meer is ondergedoken in de berm. Door de bijkomende vochtproblemen is een hogerstelling ter plekke noodzakelijk. Rijkssubsidie is toegezegd voor 2005.Ophoging uitgevoerd in 2006

Verharding / groenvoorziening buiten de kapel: Rondom de kapel is een grindrand van 40 cm. Bij de kapel staan 4 beukenbomen, symmetrisch ten opzichte van de kapel, in de lengterichting 520 cm. in de breedte 450 cm. Bij de kapel staat een rustbank.

 

 

 

 

Publicaties

  1. Kapel weer aan een opknapbeurt toe’, in Dagblad voor Noord-Limburg, 7 februari 1980.
  2. Dick van den Munckhof , ‘St. Anna, Maria en Antonius in ’n kapelletje aan de Scheiweg’, aflevering uit de serie in Peel en Maas, 19 september 1980. keerzijde: ‘De kapel aan de Scheiweg’, in Peel en Maas, 4 juni 1982.
  3. ‘Opnieuw wordt een kapelletje van de ondergang gered’, in Peel en Maas, 22 januari 1982.
  4. ‘Opnieuw wordt een wegkapelletje in ere hersteld’, in Peel en Maas, 11 juni 1982.
  5. ‘Kapelletje aan de Scheiweg hersteld’, in Peel en Maas, 18 juni 1982. keerzijde: ‘”Heilig huuske” bij Leunen weer in oude glorie’, in Dagblad voor Noord-Limburg, 14 juni 1982.
  6. Jan Jenniskens e.a., ‘Kapel aan de Scheiweg’, in Terug in de tijd…, een greep uit de geschiedenis van Leunen en Veulen (Zaltbommel 1993) 60.
  7. ‘Koester uw monument’, aflevering uit de serie in Peel en Maas, 24 november 2005.
  8. ‘Verplaatsing kapel Scheiweg Leunen’, in Peel en Maas, 20 april 2006.‘Natte voeten’, in Dagblad de Limburger, 26 april 2006.

Literatuur

  1. Koos Swinkels (red.), Monumentjes van devotie (Venray 1986) 43-46.
  2. H.P.H.Camps, Venrayse monumenten (Venray 1975) 36.
  3. F.W.S. van Thienen, Beeldhouwkunst uit de late middeleeuwen in de Nederlanden (z.p. 1966).
  4. Jan Jenniskens e.a., ‘Kapel aan de Scheiweg’, in Terug in de tijd…, een greep uit de geschiedenis van Leunen en Veulen (Zaltbommel 1993) 60.
  5. Koos Swinkels en Tjerk Loeff, Kruisen en kapellen in Venray. Kunst langs de straat (Venray 2006) 22, 25, 28.